Groen-Inspiratiedag Duurzame en betaalbare energie voor iedereen 

Net als vorig jaar (2021) organiseerde Groen Turnhout i.s.m. Groen Kempen en samen met ’t Antwoord -de Turnhoutse vereniging tegen armoede en sociale uitsluiting - een inspiratiedag rond het thema armoede. Dit jaar kozen we te werken rond het specifieke probleem van energie(transitie) en armoede.

Ruim 20 geïnteresseerden verzamelden daarvoor op 26 november in de sfeervolle lokalen van To Be (Hendrik Consciencestraat 20, 2300 Turnhout).

Groen Turnhout voorzitter Veronique Vanonckelen verwelkomde de aanwezigen en lichtte het dagprogramma toe.

Jos Geysels Helaas "ten Derde Male" moeten we aanklagen dat armoede aanpakken anders moet, want armoede is onwenselijk en onmenselijk

Jos Geysels, voorzitter van ’t Antwoord, ging vervolgens dieper in op de relatie tussen armoede en de energiecrisis. Samen met Erik Vlaminck publiceerde hij dit jaar het pamflet Ten Derden Male, Omdat Armoede onwenselijk en onmenselijk is. Daarbij verwees hij o.a. naar een recente studie van de progressieve denktank Minerva waaruit blijkt dat inwoners van de rijkste buurten in Vlaanderen bijna 30% meer elektriciteit verbruiken dan de gemiddelde Vlaming. Inwoners van de armste buurten verbruiken daarentegen een kwart minder elektriciteit dan de gemiddelde Vlaming. De rijksten krijgen bovendien extra voordelen door premies voor zonnepanelen, warmtepompen en thuisbatterijen. Sinds kort genieten ze ook van de verlaging van de btw op elektriciteit naar 6 %.

 We hebben nood aan ondersteunende maatregelen voor arme burgers. Rijke burgers kunnen dat zelf betalen! 

Voor Jos is dit aanleiding om volgende jaren te blijven pleiten voor corrigerende en ondersteunende energiemaatregelen voor mensen in armoede. Dat pleidooi doet niets af van het stimuleren van alle mogelijke technieken, installaties en ontwikkelingen die die de CO2- en klimaatproblematiek aanpakken. Klimaatregelen zijn sociale maatregelen. De eerste slachtoffers van grote klimaatrampen (overstromingen, hitteslachtoffers, verdroging ,…) zijn mensen in armoede  hier in Vlaanderen en in de rest van de wereld). Zij wonen het dichtst bij de oevers van rivieren, in slecht verluchtte appartementen, in wijken met hoge concentraties fijn stof,…  Jos kan zich daarom niet vinden in de houding en uitspraken van de Vlaamse minister van Energie Zuhal Demir dat energie-initiatieven slechts op haar goedkeuring kunnen rekenen als die ‘haalbaar en betaalbaar’ zijn, omdat de huidige energiekosten voor ruim 10 % van de bevolking nu al niet meer haalbaar en betaalbaar zijn. Bovendien zal niets doen de samenleving op termijn veel meer kosten.

Als we niks doen zodat het betaalbaar is voor de rijkere, zullen de armere de rekening betalen. Hun gezondheid, hun energiekosten, ... zullen er onder lijden! Goede klimaatmaatregelen zijn sociale maatregelen!

Vervolgens nam Leen Smets het woord. Ze werkt voor Samenlevingsopbouw Provincie Antwerpen. Het is een organisatie die werkt aan de ongelijke verdeling in onze samenleving. Ze gaf toelichting bij De Klimaatstem van Mensen in Armoede (MIA), een rapport dat dit jaar werd opgemaakt en waarin zowel wordt nagegaan wat de klimaattransitie betekent voor mensen in armoede als gezocht wordt naar antwoorden op de vraag hoe de klimaattransitie ook sociaal rechtvaardige moet zijn.  

De meeste MIA’s hebben zelf een kleine voetafdruk omdat ze we omwille van een laag inkomen minder consumeren. Voor hun woningen is dat meestal andersom. Door slechte isolatie, verouderde verwarming (mazout, oude ketel) of verwarmen op elektriciteit verbruiken zij meer dan nodig, met erg hoge energiefacturen als gevolg. Hier wordt het klimaat niet beter van.

Na de lunch volgde nog een panelgesprek waarin naast beide sprekers, ook Staf Aerts, Vlaams Volksvertegenwoordiger van Groen en enkele mensen van het Antwoord deelnamen die zelf met energieproblemen kampen.

Daarin werd pijnlijk duidelijk hoe moeilijk mensen in armoede het hebben om ondanks hun dagelijkse inspanningen hun energiekosten te kunnen betalen en daarbij dreigen in een neerwaartse spiraal terecht te komen. 

Een getuige ' ik zet mijn verwarming af als de kinderen niet bij mij zijn. Zo probeer ik de energierekening te drukken"

Dat er dringend en blijvend inspanningen moeten geleverd worden om  meer sociale woningen te bouwen (er is in Vlaanderen nood aan 180.000 extra sociale woningen) , dat er meer nood is aan kwaliteitscontrole op verhuur op de privémarkt en dat bij gevolge het Conformiteitsattest voor (huur)woningen een wettelijke, verankerde verplichting wordt in heel Vlaanderen, zijn enkele van de conclusies waarover alle aanwezigen het eens waren.

Er is gewoon een nijpend tekort aan sociale woningen (180 000!), die voldoende energiezuinig zijn! Met controles op sociale fraude gaan we het tekort aan betaalbare energiezuinige woningen niet halen. Veronique voorzitter Groen Turnhout

Een stuk beter geïnformeerd en overtuigd van het feit dat er nog veel werk op de plank ligt werd bij een laatste tas koffie en/of frisdrank afgerond.

Meer lezen over dit onderwerp?

Het boek 'Ten derde Male" ( opbrengst gaat naar lokale welzijnsschakel De spie Oostende ), bestellen kan hier

Eindrapport klimaatstem MIA, klik hier

Sociaal.net artikel over klimaatverandering en ongelijkheid, klik hier

Voorbeeld good practices Papillon-project, klik hier