Speelkaartenmuseum vernieuwd
08 September 2023
Het Speelkaartenmuseum in Turnhout wil bezoekers nog meer onderdompelen in de wereld van het traditionele drukproces van speelkaarten. De drukkers kunnen niet altijd aanwezig zijn. Daarom is er nu per machine een filmpje opgenomen om de werking ervan te demonstreren! 12 filmpjes tonen zo het hele drukproces.
Het Nationaal Museum van de Speelkaart is één van dé paradepaardjes van Stad Turnhout. Over de hele wereld zijn er maar zo’n 10 speelkaartenmusea. “Ons museum is bijzonder, enerzijds dankzij het unieke verhaal van ‘de stad van drukkers en kaartenmakers’, anderzijds door aandacht te geven aan de klassieke fabricage. In tegenstelling tot de ándere speelkaartenmusea trekt het Turnhoutse museum volop de kaart van de techniek, met dank aan de rijke machinecollectie”, vertelt schepen van Cultuur Astrid Wittebolle.
Betere beleving voor elke bezoeker
Helaas kunnen de drukkers niet altijd aanwezig zijn om de machines te laten draaien. Ze hebben 2 momenten per maand waarop ze demonstraties geven. Voor wanneer ze niet fysiek aanwezig zijn, heeft Speelkaartenmuseum nu een digitale oplossing uitgewerkt. “Tot voor kort moesten bezoekers het bij afwezigheid van de drukkers stellen met statische machines en uitleg op papier. Daar komt nu verandering in. Het museum liet filmpjes opnemen en monteren waarin de drukkers per machine een korte uitleg geven en de werking ervan demonstreren. Zo is er beeldmateriaal beschikbaar bij de houten drukpers (17de eeuw), de Stanhope-pers (1829), de cilinderpers (1865), de etstechniek, de lithografie, de offset, de overwas en de keilikker (glanzen), de grote en de kleine schaar (snijden van vellen), en de techniek van het hoeken.
Meertalig
Bezoekers kunnen op de schermen bij iedere machine aanduiden of ze kiezen voor een Nederlandse, Franse of Engelse ondertiteling van de uitleg. “We vervullen hiermee een belangrijke doelstelling rond immaterieel erfgoed”, beklemtoont schepen Astrid Wittebolle. “De kennis en kunde rond oude drukpersen verdwijnen stilaan. Onze filmpjes dragen bij tot het behoud van die expertise. Binnenkort weet iedereen wat rijver, droogwapperen en Arabische gom betekenen, ook als de drukkers er niet zijn.”
De 12 filmpjes demonstreren zo samen het hele proces. Zo kunnen de bezoekers zien hoe het vroeger werkte.
Vrijwillige drukkers onderhouden de machines
Het Speelkaartenmuseum in Turnhout kan beroep doen op een aantal vrijwillige drukkers die de oude machines perfect onderhouden. “Zo kunnen ze die op vaste tijdstippen in gang zetten om de evolutie van druktechnieken tijdens de industriële revolutie te tonen. Die demonstraties zijn bijzonder populair bij het publiek. Ze brengen het verleden echt tot leven”, verduidelijkt schepen Wittebolle.