In Turnhout slaan 't stadsbestuur, politie, horecaondernemers en inwoners de handen in elkaar voor meer levenskwaliteit en veiligheid op straat.

Hiervoor komt er een actieplan. Dat is gebaseerd op een reeks concrete initiatieven van Turnhoutenaren. Hun inbreng legt mee de basis voor het toekomstige preventie- en handhavingsbeleid van het stadsbestuur.

Op zaterdag 20 januari overhandigden de betrokken inwoners hun actiepunten aan het college van burgemeester en schepenen. Deze maatregelen kwamen tot stand op basis van de resultaten van de burgerbevraging Safer Cities . Zo'n 400 Turnhoutenaren deelden via een digitaal platform hun ervaringen en gevoelens over de veiligheid en leefbaarheid in de stad.

Daaraan koppelden de initiatiefnemers een sensibiliseringsactie in de Gasthuisstraat. Ze verdeelden sleutelhangers aan passanten.  Op deze sleutelhangers staan tips hoe je best reageert als je discriminerend, intimiderend of grensoverschrijdend gedrag merkt. 'Zelfs een kleine reactie kan namelijk een wereld van verschil maken’, stelt één van de deelnemende jongeren. ‘En tegelijk meldt amper één slachtoffer op vijf hulp te ontvangen van omstaanders tijdens incidenten.’

Turnhout neemt voortouw

Dat is daarom één van de initiatieven in het maatregelenpakket, waar ook Plan International België zijn schouders onder zette. Daarnaast bevat het actierapport nog andere adviezen om veiligheidsuitdagingen aan te pakken en de levenskwaliteit in Turnhout te bevorderen.

Mensen moeten zich veilig en comfortabel voelen in de stad waar ze wonen, leven en werken. Dat is één van dé speerpunten van ons beleid. Daarom werken we op basis van de adviezen een gecoördineerd plan uit. Hiervoor voorzien we extra investeringen en nemen we elk op onze eigen terreinen onze verantwoordelijkheden op. Zo zorgen we ervoor dat iedereen – op welk moment dan ook – zich met een gerust hart door Turnhout kan bewegen.

Vlaams minister van Gelijke Kansen Gwendolyn Rutten: ‘Iedereen wil een veilige buurt, gemeente of stad. Wij bieden vanuit Vlaanderen ondersteuning om omstaanderstrainingen te organiseren of actieplannen tegen straatintimidatie op te stellen. Turnhout neemt hier als centrumstad het voortouw in. Een samenleving is pas vrij als iedereen zichzelf kan zijn en zich veilig voelt. Het is een kerntaak van de overheid om hiervoor te zorgen. De aanpak in Turnhout is een belangrijke stap voorwaarts, die hopelijk ook in andere steden en gemeenten navolging zal krijgen.’

Preventie en handhaving

Op korte termijn stelt het stadsbestuur hiervoor nu al enkele concrete maatregelen in het vooruitzicht, die het veiligheidsgevoel op meerdere terreinen moeten opkrikken. Zo komen er meer acties op vlak van het onderhoud van het publieke domein, preventie, handhaving en jongerenwerking.

Samen met de jeugdraad onderzoeken we bijvoorbeeld de mogelijkheid om jongeren na fuiven of evenementen samen naar huis te laten gaan, vertelt Pauline Ceusters ( raadslid Groen). We onderzoeken de mogelijkheid van een fietspool, die op gezette tijdstippen verschillende locaties aandoet. Verder zullen ook jeugdwerkers op pad gestuurd worden om gerichte acties uit te werken voor buurten waar mensen zich minder veilig voelen of waar vaak problemen gemeld worden. Het is daarbij de bedoeling om in dialoog te gaan en oplossingen te zoeken op maat van een specifieke straat of welbepaalde wijk.

Daarvoor werft de politie ook een jongerenagent aan. En verder zal de zichtbaarheid van de politiediensten fors toenemen, onder meer in de vorm van fietspatrouilles en inspecteurs die mensen op het terrein zullen aanspreken. Zo wordt het beleid strikter gehandhaafd. Daardoor zullen inwoners zich ook veiliger voelen op straat.

Openbare netheid

‘En omdat de uitstraling van de omgeving ook bepaalt hoe veilig iemand zich daar voelt, doen we op dat vlak eveneens extra inspanningen’, vervolgt schepen van Wegen- en Groenbeheer Marc Boogers. ‘In eerste instantie zetten we daarbij in op openbare netheid. Daarvoor schakelen we vaststellers in om overtredingen zoals sluikstorten en zwerfvuil te kunnen sanctioneren. Naast onze eigen diensten die dag in dag uit in de weer om onze stad proper te houden, doen we hiervoor ook een beroep op de honderdzeventig zwerfvuilvrijwilligers. Voorts komen er nieuwe bewustmakingscampagnes. Zo willen we het gedrag van mensen positief veranderen en pakken we overlast en andere uitdagingen in de kern aan.’

Intensieve begeleiding

Turnhoutenaars spelen zelf een cruciale rol om de stad veiliger en aangenamer te maken. Daarom organiseren we ook omstaandertrainingen, waarin getuigen leren om gepast te reageren bij straatintimidatie en gewelddadig gedrag. Daarvoor zullen we trouwens ook eigen medewerkers opleiden en inschakelen. In combinatie met een uitgekiend systeem om meldingen op te volgen, de inschakeling van referentiepersonen en de inrichting van safe spaces voor persoonlijke ondersteuning, kunnen we zo krachtig ingrijpen bij incidenten en slachtoffers intensief begeleiden. We willen daarbij overigens maximaal op maat werken en mensen in contact brengen met hulpverleners die ze vertrouwen. Zo moet een vrouw bijvoorbeeld altijd kunnen opgevangen worden door een agent of zorgprofessional van hetzelfde geslacht.

Permanente opvolging

De realisatie van de actiepunten is gepland voor de komende weken en maanden. Daarna volgt de verdere uitrol van het veiligheidsplan op basis van de aanbevelingen van het participatietraject.

Daarvoor slaan we als stadsbestuur de handen in mekaar met meerdere inwoners en partners, zoals onder meer de horecaondernemers,  met hen wordt er bijvoorbeeld werk gemaakt van een reglement van inwendige orde om de veiligheid te garanderen en te handhaven in (de buurt van) cafés en restaurants.

Door zulke constructieve samenwerkingen zorgen we ervoor dat het actieplan gedragen wordt en de maatregelen effectief ingang vinden in de praktijk. Om die reden komt er daarom ook een klankbordgroep, die regelmatig samenkomt.  Zo volgen we de uitvoering van de acties samen met onze stadsgenoten permanent op.’